Kinderen in de spagaat.
Jaarlijks krijgen zo’n 50.000 kinderen een forse klap te incasseren: hun ouders besluiten uit elkaar te gaan. Soms zagen zij het aankomen; soms hadden zij het benauwende gevoel dat het niet helemaal niet pluis zat tussen vader en moeder. En voor anderen kwam de klap totaal onverwachts. Kinderen betalen vaak de rekening van de echtscheiding. En raken in een spagaat.
“Ik hoop niet dat onze kinderen van God en van de kerk vervreemden.”
Al jaren was er sprake van spanningen in het huwelijk van Kees en Gerda. Kees: “Onze kinderen hebben daar echt onder geleden. In eerste instantie had ik dat niet eens zo in de gaten. Maar er kwamen steeds meer verontrustende signalen. Tijdens een contactavond gaf de juf van Corstiaan (9) aan dat ze zich zorgen maakte over zijn welbevinden. En zijn resultaten gingen zienderogen achteruit. Ook op het Voortgezet Onderwijs gaven docenten aan dat onze kinderen niet goed in hun vel zaten. Na veel ruzie, lijmpogingen, opnieuw beginnen en weer terug vallen, zijn Gerda en ik uiteindelijk gescheiden. Dat gaf enerzijds een stukje rust. Ook voor de kinderen. Onzekerheid knaagt het meest. Aan de andere kant komt onmiddellijk de hele soesa van bijvoorbeeld een bezoekregeling om de hoek kijken. Hoe vaak zien de kinderen hun moeder? Waar zien zij haar dan? Hoe moeten de jongste kinderen daar komen? Mijn ex-vrouw houdt er tegenwoordig een totaal andere levensstijl op na. Hoe ga ik daar ten opzichte van de kinderen mee om? Dat vind ik nog het moeilijkst. Ik ben ook niet brandschoon door deze kwestie gekomen. Ik geef een slecht voorbeeld. Dat zien de oudste kinderen haarscherp. “Je mag toch niet scheiden? Dat staat toch in de Tien Geboden?” zei mijn dochter toen we het haar vertelden dat we uit elkaar gingen. Ik kan alleen met schroom zeggen dat de Heere ondanks alles voor ons gezorgd heeft. Maar nogmaals, dat ligt heel gevoelig. Ik hoop niet dat onze kinderen door alles wat er gebeurd is, van God en van de kerk vervreemden.”
Kader 1
Ouders blijven samen verantwoordelijk
Ex-partners worden nooit ex-ouders. Ouders blijven ook na de scheiding, samen verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Wat kan je als ouders in al je eigen verwarring en verdriet, doen voor de kinderen?
- Accepteer bij de kinderen gevoelens als boosheid, verdriet, schuldgevoel en verwarring
- Besteed speciaal aandacht aan het schuldgevoel dat het kind mogelijk heeft over de scheiding. Dat gevoel is desastreus voor een kind
- Geef het kind ruimte om te praten, maar forceer niets
- Help het kind om te begrijpen dat het niet de wil van God, maar de wil van de ouders is om te scheiden. Vertel hen van Gods wil – dat mensen bij elkaar blijven als ze getrouwd zijn – en dat mensen soms anders (moeten) handelen
- Moedig het kind aan om al zijn zorgen bij de Heere neer te leggen in gebed
- Maak geen ruzie waar de kinderen bij zijn
- Wees reëel. Veel kinderen blijven hopen dat hun ouders weer bij elkaar komen. Maak voorzichtig duidelijk dat zoiets meestal niet gebeurt
- Communiceer na de scheiding als ouders nooit via de kinderen. Daarmee maak je de omgang met de andere ouder erg beladen
- Spreek, hoe moeilijk dat kan zijn, met respect over de andere ouder
- Belast een kind niet met financiële zorgen.
Bron: site chris.be; RD
Kader 2
Gevolgen
Onderzoek toont aan dat kinderen van gescheiden ouders :
Op school aanzienlijk minder presteren
Meer gedragsproblemen hebben
Zich psychisch en emotioneel minder goed voelen
Een lager zelfbeeld hebben
meer moeite hebben met sociale relaties
Kader 3
KIDS! Kinderen in de spagaat
Praktijk den Uijl uit Capelle aan den IJssel ontwikkelde voor kinderen en jongeren van gescheiden ouders de training KIDS! – Kinderen In De Spagaat!. Na een echtscheiding worden kinderen vaak geconfronteerd met veel verschillende emoties. Kinderen kunnen niet kiezen, ze komen in een spagaat. De training is een werk-, praatgroep voor kinderen of jongeren met verdriet bij echtscheiding en rouw. De training is gericht op het verwerken van de scheiding en het leren omgaan met de nieuwe situatie. In de training vinden de kinderen herkenning, steun en tips. Er is ruimte om met elkaar na te denken over de leiding van de Heere in ons leven.
De training kan op twee manieren worden aangeboden:
De school kan in overleg met de ouders kinderen opgeven .De training kan dan op de locatie van school worden gegeven.
De tweede optie is dat de ouders hun kind rechtstreeks aanmelden bij Praktijk den Uijl. Praktijk den Uijl organiseert dan, bij voldoende aanmeldingen, een training op de woensdagmiddag.
Omdat beide ouders onmisbaar zijn in het leven van de kinderen, worden de ouders ook betrokken bij de training. Er vindt een kennismakinggesprek plaats met de ouders. Verder wordt van de ouders verwacht dat ze hun kinderen stimuleren en begeleiden bij de huiswerkopdrachten.
Een groep (max. 10) komt in 8 bijeenkomsten van 11⁄2 uur bij elkaar. De trainers maken gebruik van creatieve werkvormen, muziek en verhalen. Er worden lichaamsgerichte oefeningen gedaan om te (leren) ontspannen.
De kosten worden betaald door school, ziektekostenverzekeraar (afhankelijk hoe iemand verzekerd is) of uit eigen middelen.
Zie voor meer info over Praktijk den Uijl: www.praktijkdenuijl.nl
Kader 4
Rol van grootouders
Opa en oma kunnen een belangrijk rol spelen in het leven van kinderen van gescheiden ouders. Een stabiele factor in hun overhoop gegooide leven. Dat vraagt de nodige tact en zelfverloochening van grootouders. Door geen partij te kiezen; met respect over beide ouders te blijven spreken en gewoon hun plaats als opa en oma in te blijven nemen. Niet als vervanging voor de ouder die weg is gegaan en ook niet uit schuldgevoel voor wat hun kind in het gezin heeft teweeggebracht.
Kader 5
Boeken die kunnen helpen in de verwerking.
Niet meer samen
De papa en mama van Jonna en Joris gaan scheiden ; Amsterdam, Ark Media
Dit prentenboek van Linda Klein – Vuijst (1973), werkzaam als orthopedagoge en kinder- en jeugdpsychotherapeute, beschrijft de scheiding van ouders in een christelijk gezin vanuit het perspectief van een jong kind. Het boek is bedoeld voor kinderen van ongeveer 3 tot 8 jaar.
Vanwege de complexiteit van het onderwerp heeft Linda Klein een bijlage bij het boek geschreven. Hierin geeft ze adviezen voor ouders, opvoeders, leerkrachten en andere betrokkenen over hoe het boek het beste gebruikt kan worden.
Nelleke Scherpbier en Anne Westerduin: “Weekendpapa. Een prentenpraatboek over een papa die ergens anders gaat wonen.” Heerenveen: Columbus.