Een teer en moeilijk onderwerp. Iedereen krijgt met rouw te maken. De mens gaat naar zijn eeuwig huis. Oorzaak van de rouw is de zondeval. Paulus schrijft in Rom 5:12 dat de dood door de zonden in de wereld is gekomen en tot alle mensen doorgaat. Wij hebben hier geen blijvende udiead, zoek daarom uw toevlucht tot Christus opdat u het eeuwige leven verkrijgt.
In de Bijbel komt ook rouw en het rouwproces voor. We zien in het leven van Jacob hoe groot de impact is bij het bericht van de ‘dood’ van zijn zoon. Als hij het nieuws verneemt dat zijn zoon Jozef was omgekomen bij een gevecht met een boos dier deed Jacob het volgende: hij scheurde zijn klederen, en legde een zak (rouwgewaad) om zijn lenden; en hij bedreef rouw over zijn zoon vele dagen. En al zijn zonen, en al zijn dochteren deden hun best om hem te troosten; maar hij weigerde zich te laten troosten, en zeide: Want ik zal, rouw bedrijvende, tot mijn zoon in het graf nederdalen. Alzo beweende hem zijn vader. (Genesis 37:34)

Rouw is een emotionele reactie als gevolg op een verlies. Het langzaam beseffen dat door een betekenisvol verlies je leven ingrijpend is veranderd. Rouwen is bewustwording dat een bepaalde verandering onomkeerbaar bij je leven hoort en je levensgeschiedenis.
Het is een periode van droefenis die ons gemoed beheerst. Rouwen is heel heftig en heel intens. We kunnen er letterlijk van overlopen en rivieren huilen. Rouw omvat alles en geeft lichamelijke en psychische klachten als moeheid, een droge mond, droefheid, verwarde gedachten of dromen, gevoelens van schuld of zelfverwijt kunnen daarbij voorkomen. Het verlies van een persoon grijpt zeer diep in iemands leven in. De diepte daarvan is afhankelijk van hoe betekenisvol de relatie was. Hoe intenser de band hoe dieper de rouw.

Helaas ontkomt niemand aan verdriet. Verdriet toont aan dat je emotioneel betrokken kunt zijn bij je omgeving. Ieder mens leert verliezen kennen in zijn leven. Vaak al als je jong bent. Door het vertrek van een dierbare lerares, verhuizing van een vriendje, overlijden grootouders. Verlies van je gezondheid en verwachtingen. Het verliezen van werk en van mensen om ons heen van wie we houden.

Afscheid nemen van onze verliezen valt niet mee. Rouwen betekent dat je misschien wel voorgoed moet leren leven met een gevoel van onvolledigheid en droefheid. En soms kan iets zo ingrijpend zijn dat je het nooit meer te boven komt. Je zult dan moeten leren aanvaarden dat het altijd pijn blijft doen. Welke plaats die pijn krijgt in je leven is afhankelijk welke betekenis de verloren iemand in je leven had.

Heel belangrijk is de manier waarop je het rouwproces doorgaat. Verdriet verwerken kan alleen door het te ondergaan, door het je eigen te maken en de pijn aan te gaan. Je bewust worden dat dit verdriet een onderdeel van je leven is. Als je dat kan accepteren kun je tot aanvaarding van het verlies komen. Het is noodzakelijk om afscheid te nemen van datgene wat je verloren hebt. Het benoemen en het uiten van de daarbij behorende emoties zorgen ervoor dat het een plaats krijgt in je leven.

Waarover kan men rouw bedrijven?
Bij elke vorm van verlies start er een rouwproces. Het is belangrijk om te weten dat rouw kan optreden bij verschillende vormen van verlies waarvan we er enkele noemen:
• Verlies van dierbaren die door de dood ontvallen
• Verlies van relatie, van vriendschappen, echtscheidingen, het elders wonen van je kind of partner, kinderloosheid, chronische ziekten, ernstig psychische stoornis,
• Verlies van arbeidsfunctie, Verlies van ledematen (als gevolg van ongeluk, kanker, toekomst, dromen, verwachtingen, studie, werk, huwelijk etc

Reformatorisch Dagblad, 29 januari 2014

Een grotere ramp is voor kinderen niet denkbaar. Door het scheiden van ouders komen alle zekerheden op losse schroeven te staan. De scheidingskinderen dragen de erfenis ervan hun leven lang mee. Later vind je pedalen om de angstgevoelens te besturen, maar intrinsiek blijven ze bestaan.

Een blijvende spagaat
Praktijk Den Uijl ontwikkelde de training KIDS (Kinderen in de spagaat).

lees hier het hele artikel

De Saambinder, 10/11/2016

Narcisme, er zijn boeken vol over geschreven, op internet is er veel over te vinden, ook zijn er allerlei artikelen over verschenen. Aan informatie geen gebrek. Waar het wél aan ontbreekt is informatie over de problemen rondom het leven met narcisme vanuit Bijbels perspectief.

 

Download PDF

Wat is EMDR?

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. EMDR werd meer dan 25 jaar geleden voor het eerst beschreven door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. In de jaren daarna werd deze procedure verder uitgewerkt en ontwikkeld tot een volwaardige en effectieve therapeutische methode.

 

Waarvoor is EMDR bedoeld?

Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de getroffenen ‘verwerkt’ deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten. Vaak gaat het om herinneringen aan de schokkende gebeurtenis die zich blijven opdringen, waaronder angstwekkende beelden (herbelevingen, flashbacks) en nachtmerries. Andere klachten die vaak voorkomen zijn schrik- en vermijdingsreacties. Men spreekt dan meestal van een ‘posttraumatische stress-stoornis’ (PTSS). EMDR is bedoeld voor de behandeling van mensen met PTSS en andere trauma gerelateerde angstklachten. Dit zijn klachten die zijn ontstaan als direct gevolg van een concrete, akelige gebeurtenis, waarbij het denken eraan nog steeds een emotionele reactie oproept.

 

Werkt EMDR?

Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR. Uit de resultaten blijkt dat klanten goed op EMDR reageren. EMDR is een kortdurende geprotocolleerde therapievorm. Als het gaat om een trauma na een éénmalige ingrijpende gebeurtenis, dan zijn mensen vaak al na enkele zittingen in staat om hun dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Bij mensen die langdurig trauma hebben meegemaakt en bij complexere problematiek duurt de behandeling langer.

 

Hoe weet je of EMDR kan worden toegepast?

In het begin van de EMDR-therapie zal er uitgebreid aandacht worden besteed aan de oorzaak en achtergrond van de klachten. Daarnaast wordt er een taxatie gemaakt van een aantal individuele kenmerken, waaronder de persoonlijke draagkracht en de last die men van de klachten ondervindt. Hieruit zal blijken of een gerichte traumabehandeling op dat moment nodig is, en of daarvoor EMDR kan worden gebruikt.

 

Link animatiefilmpje https://youtu.be/FubVAveULcU

Wanneer we spreken over EFT, Emotionally focused therapy, dan hebben we het over een bijzondere manier van partnerrelatietherapie. Bij deze aanpak staat het hechtingsgedrag centraal. Dat is de behoefte aan veiligheid, intimiteit (liefde en emotie)  en vertrouwen tussen de partners. EFT wil in deze manier van werken bereiken dat de partners gaan weten welke kwetsbare emoties bij henzelf en bij de ander op de eerste plaatst staan. Om zodoende te weten te komen welke hechtingsbehoeften daaronder liggen.  Juist de onderliggende gevoelens die veelal weggedrukt worden staat echt contact in de weg.

Aan de hand hiervan helpt de therapeut de partners te kijken en ervaren hoe zij deel hebben aan de problemen die spelen in de relatie. Het is de manier waarop zij met elkaar omgaan wat het probleem vormt en niet de partner. Door het ervaren en contact maken met die emoties kan er anders gereageerd worden en geleerd worden wat de werkelijke gevoelens en verlangens zijn. Hierdoor ontstaat er zelfinzicht wat een positieve werking heeft op het zelfvertrouwen en het zelfbeeld.

Het uiteindelijke doel van de therapie is; door wederzijdse ervaringen op een opbouwende en duidelijke manier vervulling te geven aan elkaars behoeften. Waardoor verandering ontstaat en versterking van de emotionele band. EFT helpt het meest wanneer partners opnieuw vorm willen geven aan hun relatie maar die in de loop der tijd van elkaar verwijderd zijn of vijandig zijn geworden door een negatieve spiraal van met elkaar omgaan. Door hieraan te werken creëert het een nieuwe manier van communicatie, vertrouwen en veiligheid wat de relatie ten goede komt.

“Vernietigend en met duidelijke afkeer kijkt de vrouw haar man aan. Dat hij wit wegtrekt en met moeite zijn tranen terug dringt negeert ze volkomen. Het lijkt haar niets te doen. Een minachtend wat cynisch lachje trekt even snel over haar gezicht. Met een felle toon spreekt ze me aan. Nu kunt u het zelf horen. Het is nooit goed genoeg voor meneer, wat ik ook doe hij heeft altijd wat te zeuren. Het enige wat ik gedaan heb is met mijn vriendin gaan winkelen. Mijn moeder vond het geen probleem om voor de kinderen te zorgen. Maar ja hoor….. hij gaat er over lopen zemelen. Altijd hetzelfde gezeur…………dat het te laat wordt voor het eten.”

“Meneer laat alles met een gebogen hoofd over zich heenkomen wanneer hij naar me opkijkt lijkt zijn blik te zeggen…….wat ik ook zeg of hoe ik  het ook zeg het maakt niet uit…..”

Zomaar een blik in de spreekkamer van een therapeut waar zich regelmatig dit soort gebeurtenissen afspelen.

In de dagelijkse praktijk van een relatietherapeut komen dit soort taferelen regelmatig voor. In dit artikel wil ik aan de hand van een casus beschrijven hoe een partnerrelatietherapie volgens de methode van emotionally focused therapy (EFT) eruit kan zien.

Door te werken met EFT willen we mensen, zoals uit bovenstaande voorbeeld, laten zien dat gevoelens die zij bedekken of waarvan zij zich niet bewust zijn te gaan herkennen en erkennen. Wanneer dit gebeurt zal er inzicht komen in de negatieve manier van communiceren en niet gedrag van de persoon als probleem zien. Door het inzicht krijgen en herkennen van deze reactie en eerdere reacties op reacties. Dat is wat anders dan reactie op actie. Veelal hebben deze reacties te maken met pijnlijke ervaringen die eerder, soms jaren geleden plaatsvonden en waar zij nu hulp voor zoeken. Maar het is niet zelden dat deze gebeurtenissen voortkomen uit eerdere relaties tot de kindertijd toe. De bedoeling is deze negatieve manier van communiceren te gaan bestrijden en niet elkaar. Hoewel dit vaak niet zo beleeft wordt omdat deze neerwaartse manier hun relatie is geworden. Wanneer er herkenning en erkenning komt dat deze wijze alleen maar een onderdeel is van hun relatie geeft nieuwe inzichten waardoor er hoop op verbetering kan komen.  Doordat er met een vergrootglas gekeken wordt naar wat het voor hen betekent en wat de gevolgen daarvan zijn.

EFT wordt niet ingezet bij paren waar sprake is van actueel geweld (ernstig verbaal, fysiek en seksueel), middelen gebruik, anti sociale persoonlijkheidsstoornis of psychose. Wanneer er hiervan sprake is zal er eerst op een andere manier gewerkt moeten worden om daarna te zien of EFT ingezet kan worden. Ook kan het zijn dat tijdens het traject blijkt dat iemand meer baat kan hebben bij een individuele behandeling. Wanneer één van beiden eigenlijk niet  meer verder wil in de relatie en zich niet meer inzet om tot herkenning,  erkenning en tot nieuwe toepassingen te komen heeft EFT geen zin. Het is juist het opnieuw zoeken naar verbinding en er alles aan doen, wat naar de mens gesproken nodig is om de relatie weer hersteld te krijgen.

Het EFT traject bestaat uit meerdere stappen die steeds herhaalt wordt waardoor er herkenning ontstaat, oh ja zeg hier doe ik het zelfde en gebeurt er dat en dat. Op het moment dat duidelijk wordt voor beide en zij de negatieve spiraal zien, kunnen zij dat samen gaan bevechten en niet meer elkaar. Dan ontstaat er ruimte om niet alleen het patroon waarin zij gekomen zijn te zien, maar maakt het ook duidelijk wat hun beider posities, gevoeligheden en behoeften zijn.

 

Reformatorisch Dagblad 09-11-2016

Aan de buitenkant zijn ze aardig, charmant en innemend. Maar tegelijk kleineren en manipuleren ze mensen en mishandelen ze soms hun vrouw en kinderen. Narcisten hebben twee gezichten, zegt therapeut Jantine den Uijl-van Loon.

Vrouwen die ten einde raad zijn vanwege het gedrag van hun man. En volwassen kinderen die hun ouders niet meer willen zien. In haar praktijk voor psychologische en contextuele therapie komt Den Uijl ze regelmatig tegen. Meer dan eens speelt narcistisch gedrag van een echtgenoot of vader daarbij een belangrijke rol.

Samen met therapeut Maarten van Dijk, werkzaam in dezelfde praktijk, schreef Den Uijl een boek over narcisme dat donderdag verschijnt (zie ”Vormen van narcisme”). De reformatorische hulpverlener benadrukt dat de uitgave geen wetenschappelijke studie is, maar een handreiking op basis van praktijkverhalen.

Regelmatig heeft ze naar eigen zeggen te maken met problemen als gevolg van narcisme. Veelal is er geen officiële diagnose gesteld –dat is het werk van een psychiater–, maar is er wel sprake van „narcistisch gedrag.” Het betreft in driekwart van de gevallen een man.

Een enkele keer geeft een vrouw tijdens het eerste gesprek met de therapeut aan dat haar echtgenoot narcistisch is. Vaker komen cliënten met relatieproblemen en andere klachten binnen, waarbij gaandeweg duidelijk wordt dat narcistisch gedrag een rol speelt, merkt Den Uijl.

Wat raakt u het meest als u de verhalen hierover hoort?

„Het verbogen leed dat mensen met zich meedragen, vaak gecombineerd met een laag zelfbeeld dat veelal al vanaf de jeugd aanwezig is. Vrouwen hebben vaak ontzettend lang –soms wel twintig jaar– hun best gedaan om alles in het gezin in goede banen te leiden. Ze hebben veel over zich heen gekregen van hun echtgenoot, terwijl ze elke keer weer hoopten dat het goed zou komen. Meestal durfden ze er met niemand over te praten, want wat zou hun man doen als hij erachter zou komen?”

Welke impact heeft narcistisch gedrag van een vader op zijn gezin?

„Omgaan met iemand die lijdt aan narcisme betekent op eieren lopen, want je wordt door hem bekritiseerd, onderdrukt, gemanipuleerd. Wat je ook doet, het is nooit goed. Ook de kinderen krijgen geen erkenning of waardering van hun vader. Moeders denken dat hun kinderen niet merken wat er aan de hand is. Dat klopt niet. Ze voelen het al vanaf jonge leeftijd.

Een moeder vertelde dat er geen land meer te bezeilen viel met haar zoon van elf, die eerder altijd gezeglijk en gehoorzaam was. Toen ik het kind sprak, zei hij: „Vroeger deed ik altijd wat papa en mama zeiden. Nu doe ik dat expres niet. Dan worden ze boos op mij in plaats van op elkaar.” Dat soort dingen raakt mij.

Het beeld dat jonge kinderen van de Heere hebben, wordt vaak gevormd naar het beeld van de ouder, veelal de vader. Een kind uit een onveilig en onstabiel gezin, waar sprake is van vernederen, kleineren, kwetsen, mishandeling en misbruik, heeft vaker een negatief Godsbeeld. In de praktijk horen we vaak: Waar was de Heere toen het gebeurde?

Een jonge vrouw zei eens: „Gelooft u nu echt wat er in Psalm 103 staat: Gelijk zich een vader ontfermt over de kinderen, ontfermt Zich de Heere over degenen, die Hem vrezen. Als ik dat lees, zie ik altijd mijn eigen narcistische vader en geen ontfermende Vader.” Het komt meer dan eens voor dat kinderen van een narcistische ouder op volwassen leeftijd de kerk verlaten.”

Een kwart van de mensen met narcisme is vrouw. Hoe uit narcisme zich bij hen?

„Bij vrouwen wordt vaker de diagnose borderline persoonlijkheidsstoornis vastgesteld; drie keer zo vaak als bij mannen. Borderline en narcisme liggen dicht bij elkaar. Ik denk aan Anne, een 25-jarige moeder van twee kinderen. Haar verleden stopt ze het liefst weg. Haar moeder heeft haar en haar zusje vroeger verwaarloosd. Ze was onvoorspelbaar en kon woedend uitvallen. Ze zouden haar dood nog eens betekenen. Even later hoorde ze moeder tegen de buurvrouw spreken over haar dotjes van kinderen. Ze snapte er niets van. Nu zoekt Anne hulp omdat ze bang is op haar moeder te lijken. Pas heeft ze haar dochtertje zelfs een tik gegeven.”

Wat doet het met iemand als hij te horen krijgt dat hij een narcist is?

„Wanneer wij spreken over dominant of narcistisch gedrag, bagatelliseert de persoon in kwestie dat veelal. Als Veilig Thuis (meldpunt voor huiselijk geweld, MB) of de politie in beeld is geweest, reageren mannen soms: „Wat er is gebeurd, ga ik niet goedpraten. Ik had niet mogen slaan. Maar voor de rest moet u eens weten wat mijn vrouw allemaal doet.” En dan gaan ze laatdunkend over haar spreken, soms met de Bijbel in de hand en met de opmerking dat de vrouw onderdanig moet zijn.”

Is het mogelijk duurzaam samen te leven met een partner of ouder met narcistisch gedrag?

„Als het over een narcistische persoon gaat, hoor je vaak: „Maak dat je weg komt, daar valt niet mee te leven.” Dat roept spanning op met het zevende en –in het geval van kinderen– het vijfde gebod. Soms wonen man en vrouw tijdelijk op twee plaatsen: één huwelijk, twee huishoudens. Als het kan, werk ik als therapeut rond deze problematiek samen met een predikant of ambtsdrager.

We volgen in onze praktijk de Bijbelse lijn zoals ook het rapport ”De heilige huwelijkse staat” van de synode van de Gereformeerde Gemeenten daarover spreekt. Alleen ”porneia”, geslachtsgemeenschap met een derde, is een reden tot echtscheiding. Dat wordt niet altijd begrepen. Soms zegt een vrouw: „Dus hij mag mij wel slaan, maar ik mag niet weg?” Dan zeg ik: De Heere vindt mishandeling niet goed, maar slaan is geen Bijbelse grond om het huwelijk te verbreken. Ik denk daar niet gemakkelijk over, maar wil vasthouden aan de Bijbelse lijn. Met ons boekje willen we mensen stimuleren hulp te zoeken om samen verder te kunnen.”

Wat kunt u als hulpverlener betekenen?

„Mijn vraag aan degene met narcistisch gedrag is: „Heb je ooit in de gaten gehad welke impact je gedrag heeft op je vrouw en kinderen? Wil je werken aan je gedrag?” Dat laatste is mogelijk. Daarbij kijken we ook naar het verleden, wat iemand vanuit zijn opvoeding heeft meegekregen.

Misschien heeft een man geleerd erop los te slaan als iets niet gaat zoals hij wil. Dat laat echter onverlet dat hij een eigen verantwoordelijkheid heeft. Een goede reden is geen excuus voor slecht gedrag. We geven iemand met narcistische trekken handvatten om zijn gedrag te veranderen en helpen hem om niet meer te exploderen.

Niet alleen gaan we aan de slag met de gedragspatronen van de vader. Ook moeder krijgt hulp, want zij heeft veel meegemaakt. Soms werd ze achteraf gezien al voor de huwelijksdag door haar man onder druk gezet. Ook zij moet gedrag veranderen en zich niet meer laten slachtofferen. Als er kinderen thuis wonen, helpen we hen door middel van een training om weerbaarder te worden.”

In hoeverre is gedragsverandering bij iemand met narcisme mogelijk?

„Veranderen van gedrag is niet iets wat je zomaar doet, maar het kan wel. Waarbij je niet moet denken dat een man uiteindelijk een heel empathische, gevoelige persoon zal worden. De mate waarin gedrag te veranderen valt, verschilt per persoon. We zoeken naar het hoogst haalbare, ook als het gaat om herstel van contact met kinderen en ouders. Iedereen is anders en heeft gebeurtenissen op zijn eigen manier ervaren.”

Hoe gaat u ermee om als iemand niet openstaat voor hulp?

„Dan zijn we heel duidelijk: veiligheid staat bovenaan. De Nederlandse wet zegt dat slaan niet mag. Dat geldt ook voor seksueel geweld. Dus als daar sprake van is –niet iedere narcistische persoon maakt zich daar schuldig aan–, moet dat stoppen.

Ik heb het niet meegemaakt dat iemand niet wilde meewerken aan hulpverlening. Als dat zou gebeuren, kan ik me voorstellen dat een moeder met kinderen apart van haar man woont. In principe horen vader, moeder en kinderen bij elkaar, maar het moet wel veilig zijn.”

Wat adviseert u mensen die op een andere manier –in hun werk, in een kerkenraad– met een persoon met narcistisch gedrag te maken hebben?

„Dat kan heel moeilijk zijn. In dit soort verbanden gaat het vaak niet om geweld, maar om mensen die macht over anderen uitoefenen. Maak dat bespreekbaar. Als werkgever of ambtsdrager heb je gezag gekregen, wat iets anders is dan dat je macht over mensen uitoefent. Daar mag je elkaar op aanspreken.”

—-

Vormen van narcisme

Gebrek aan empathie, grootheidswaanzin en behoefte aan bewondering. Dat zijn onder meer de kenmerken van een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Ook mensen die niet officieel de diagnose narcisme krijgen, kunnen in meer of mindere mate de kenmerken ervan vertonen, zegt hulpverlener Jantine den Uijl-van Loon. Samen met collega Maarten van Dijk schreef ze ”Twee gezichten”, dat morgen verschijnt. In dit boek over narcisme staan ook pastorale bijdragen van ds. C. van Ruitenburg.

Van Dijk en Den Uijl spreken over verschillende vormen van narcisme. Ze noemen onder meer open narcisten. Het betreft „charmante mannen die hun goede kant laten zien. (…) Ze vinden zichzelf geweldig en steken dat niet onder stoelen of banken. Ze vinden zichzelf bijzonder en noemen zich ook gerust een narcist om zich daardoor nog méér te onderscheiden.”

De zogeheten verborgen narcisten hebben last van depressies en zijn angstig. „Zij trekken zich terug waardoor ze niet opvallen. Zij vinden het afschuwelijk om terechtgewezen te worden, kritiek te krijgen of om te horen dat ze iets anders moeten doen. Veelal manipuleren en onderdrukken ze hun partner. (…) Lichamelijk geweld is bij hen geen uitzondering en hiervan heeft de buitenwereld geen idee.”

”Twee gezichten. Psychologische en pastorale handreiking bij narcisme” (€ 9,95) is een uitgave van De Banier en wordt morgenavond gepresenteerd op een bijeenkomst in Driestar educatief in Gouda. De avond is een initiatief van Helpende Handen, van de vereniging Een Handreiking en de Praktijk Den Uijl, met gesprekslocaties in Capelle aan den IJssel, Yerseke en Barneveld. Op het programma staan een lezing en een forumbespreking waaraan onder anderen ds. W. Silfhout deelneemt.

>>helpendehanden.nl/narcisme
—-

Pastorale spits

Ds. C. van Ruitenburg, predikant van de gereformeerde gemeente te Krimpen aan den IJssel, schreef bij elk onderdeel van het boek ”Twee gezichten” een PS, Pastorale Spits. In het hoofdstuk ”Behandeling van narcisme” schrijft hij onder meer:

„Er zijn verschillende soorten van narcisme, zo lazen we. Toch zijn er maar twee soorten mensen. Er zijn bekeerden en onbekeerden. Er zijn kinderen van God en kinderen van satan. Van nature zijn we allen dood in misdaden en zonden. En die zonden komen overal in het leven openbaar. Zo ook in narcisme of narcistisch gedrag. We kunnen ons ten diepste niet inleven wie we werkelijk zijn. Welnu, ook een narcist kan niet goed invoelen en inleven. Hij kan zich niet zo goed verplaatsen in een ander. Wat is het daarom nodig om samen tot iets te komen. Om samen in therapie te gaan. Om samen anders naar elkaar te leren kijken. Om samen tot een goed zelfbeeld te komen. Om samen te leren omgaan met elkaar. Samen! Dát is het kernwoord in een relatie.”

Seksverslaving. Een groot geheim, waarover zelden wordt gesproken. Toch worstelt een derde van de Nederlandse mannen hiermee. Binnen de reformatorische kerken is dat wellicht niet anders

Download PDF

In de Gezinsgids van 07 februari 2013 stond een artikel over seksverslaving, waar onder andere Praktijk den Uijl aan meewerkte. Dit artikel riep nogal wat reacties van lezers op. Waardering, maar ook kritische vragen. In een vervolgartikel wordt daarom nog wat nader ingegaan op verschillende aspecten van deze problematiek.

Download PDF

Jaarlijks krijgen zo’n 50.000 kinderen een forse klap te incasseren: hun ouders besluiten uit elkaar te gaan. Soms zagen zij het aankomen; soms hadden zij het benauwende gevoel dat het niet helemaal niet pluis zat tussen vader en moeder. En voor anderen kwam de klap totaal onverwachts. Kinderen betalen vaak de rekening van de echtscheiding. En raken in een spagaat.

 “Ik hoop niet dat onze kinderen van God en van de kerk vervreemden.”

Al jaren was er sprake van spanningen in het huwelijk van Kees en Gerda. Kees: “Onze kinderen hebben daar echt onder geleden. In eerste instantie had ik dat niet eens zo in de gaten. Maar er kwamen steeds meer verontrustende signalen. Tijdens een contactavond gaf de juf van Corstiaan (9) aan dat ze zich zorgen maakte over zijn welbevinden. En zijn resultaten gingen zienderogen achteruit. Ook op het Voortgezet Onderwijs gaven docenten aan dat onze kinderen niet goed in hun vel zaten. Na veel ruzie, lijmpogingen, opnieuw beginnen en weer terug vallen, zijn Gerda en ik uiteindelijk gescheiden. Dat gaf enerzijds een stukje rust. Ook voor de kinderen. Onzekerheid knaagt het meest. Aan de andere kant komt onmiddellijk de hele soesa van bijvoorbeeld een bezoekregeling om de hoek kijken. Hoe vaak zien de kinderen hun moeder? Waar zien zij haar dan? Hoe moeten de jongste kinderen daar komen? Mijn ex-vrouw houdt er tegenwoordig een totaal andere levensstijl op na. Hoe ga ik daar ten opzichte van de kinderen mee om? Dat vind ik nog het moeilijkst. Ik ben ook niet brandschoon door deze kwestie gekomen. Ik geef een slecht voorbeeld. Dat zien de oudste kinderen haarscherp. “Je mag toch niet scheiden? Dat staat toch in de Tien Geboden?” zei mijn dochter toen we het haar vertelden dat we uit elkaar gingen. Ik kan alleen met schroom zeggen dat de Heere ondanks alles voor ons gezorgd heeft. Maar nogmaals, dat ligt heel gevoelig. Ik hoop niet dat onze kinderen door alles wat er gebeurd is, van God en van de kerk vervreemden.”

Kader 1

Ouders blijven samen verantwoordelijk

Ex-partners worden nooit ex-ouders. Ouders blijven ook na de scheiding, samen verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Wat kan je als ouders in al je eigen verwarring en verdriet, doen voor de kinderen?

• Accepteer bij de kinderen gevoelens als boosheid, verdriet, schuldgevoel en verwarring
• Besteed speciaal aandacht aan het schuldgevoel dat het kind mogelijk heeft over de scheiding. Dat gevoel is desastreus voor een kind
• Geef het kind ruimte om te praten, maar forceer niets
• Help het kind om te begrijpen dat het niet de wil van God, maar de wil van de ouders is om te scheiden. Vertel hen van Gods wil – dat mensen bij elkaar blijven als ze getrouwd zijn – en dat mensen soms anders (moeten) handelen
• Moedig het kind aan om al zijn zorgen bij de Heere neer te leggen in gebed
• Maak geen ruzie waar de kinderen bij zijn
• Wees reëel. Veel kinderen blijven hopen dat hun ouders weer bij elkaar komen. Maak voorzichtig duidelijk dat zoiets meestal niet gebeurt
• Communiceer na de scheiding als ouders nooit via de kinderen. Daarmee maak je de omgang met de andere ouder erg beladen
• Spreek, hoe moeilijk dat kan zijn, met respect over de andere ouder
• Belast een kind niet met financiële zorgen.

Bron: site chris.be; RD

Kader 2

Gevolgen

Onderzoek toont aan dat kinderen van gescheiden ouders :

Op school aanzienlijk minder presteren

Meer gedragsproblemen hebben

Zich psychisch en emotioneel minder goed voelen

Een lager zelfbeeld hebben

meer moeite hebben met sociale relaties

Kader 3

KIDS! Kinderen in de spagaat

Praktijk den Uijl uit Capelle aan den IJssel ontwikkelde voor kinderen en jongeren van gescheiden ouders de training KIDS! – Kinderen In De Spagaat!. Na een echtscheiding worden kinderen vaak geconfronteerd met veel verschillende emoties. Kinderen kunnen niet kiezen, ze komen in een spagaat.  De training is een werk-, praatgroep voor kinderen of jongeren met verdriet bij echtscheiding en rouw. De training is gericht op het verwerken van de scheiding en het leren omgaan met de nieuwe situatie. In de training vinden de kinderen herkenning, steun en tips. Er is ruimte om met elkaar na te denken over de leiding van de Heere in ons leven.

De training kan op twee manieren worden aangeboden:

De school kan in overleg met de ouders kinderen opgeven .De training kan dan op de locatie van school worden gegeven.

De tweede optie is dat de ouders hun kind rechtstreeks aanmelden bij Praktijk den Uijl. Praktijk den Uijl organiseert dan, bij voldoende aanmeldingen, een training op de woensdagmiddag.

Omdat beide ouders onmisbaar zijn in het leven van de kinderen, worden de ouders ook betrokken bij de training. Er vindt een kennismakinggesprek plaats met de ouders. Verder wordt van de ouders verwacht dat ze hun kinderen stimuleren en begeleiden bij de huiswerkopdrachten.

Een groep (max. 10) komt in 8 bijeenkomsten van 11⁄2 uur bij elkaar. De trainers maken gebruik van creatieve werkvormen, muziek en verhalen. Er worden lichaamsgerichte oefeningen gedaan om te (leren) ontspannen.

De kosten worden betaald door school, ziektekostenverzekeraar (afhankelijk hoe iemand verzekerd is) of uit eigen middelen.

Zie voor meer info over Praktijk den Uijl: www.praktijkdenuijl.nl

Kader 4

Rol van grootouders

Opa en oma kunnen een belangrijk rol spelen in het leven van kinderen van gescheiden ouders. Een stabiele factor in hun overhoop gegooide leven. Dat vraagt de nodige tact en zelfverloochening van grootouders. Door geen partij te kiezen; met respect over beide ouders te blijven spreken en gewoon hun plaats als opa en oma in te blijven nemen. Niet als vervanging voor de ouder die weg is gegaan en ook niet uit schuldgevoel voor wat hun kind in het gezin heeft teweeggebracht.

Kader 5

Boeken die kunnen helpen in de verwerking.

Niet meer samen

De papa en mama van Jonna en Joris gaan scheiden ; Amsterdam, Ark Media

Dit prentenboek van Linda Klein – Vuijst (1973), werkzaam als orthopedagoge en kinder- en jeugdpsychotherapeute, beschrijft de scheiding van ouders in een christelijk gezin vanuit het perspectief van een jong kind. Het boek is bedoeld voor kinderen van ongeveer 3 tot 8 jaar.

Vanwege de complexiteit van het onderwerp heeft Linda Klein een bijlage bij het boek geschreven. Hierin geeft ze adviezen voor ouders, opvoeders, leerkrachten en andere betrokkenen over hoe het boek het beste gebruikt kan worden.

Nelleke Scherpbier en Anne Westerduin: “Weekendpapa. Een prentenpraatboek over een papa die ergens anders gaat wonen.” Heerenveen: Columbus.